ایران در مسیر ردیف کشور‌های بسیار کم‌آب | آیا بحران آب کشور در پاییز ۱۴۰۴ برطرف می‌شود؟

به گزارش شهرآرانیوز؛ ایران در سال‌های اخیر بیش از هر زمان دیگری با سایه سنگین خشکسالی و کم‌آبی دست‌به‌گریبان است. بارش‌های کمتر از حد نرمال، تبخیر بالا و کاهش ذخایر آبی، شرایطی را رقم زده که کارشناسان آن را یکی از بحرانی‌ترین دوره‌های آبی کشور توصیف می‌کنند.

گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد که مجموع ذخایر آبی امسال حدود ۴۰ درصد کمتر از سال گذشته است و متوسط بارندگی در کشور به ۲۰۰ میلی‌متر رسیده است؛ در حالی‌که تبخیر هشت برابر این میزان است. این اعداد و ارقام نه‌تنها زنگ خطر را برای آینده منابع آبی به صدا درآورده، بلکه پیام روشنی برای مردم، کشاورزان و صنایع دارد که روز‌های سخت‌تری در راه است.

مسئولان و کارشناسان بر این باورند که حل بحران آب تنها با صرفه‌جویی مقطعی امکان‌پذیر نیست و نیازمند برنامه‌ریزی‌های بلندمدت، تغییر الگو‌های مصرف و استفاده از فناوری‌های نوین است. در همین راستا، وزارت نیرو آب را مهم‌ترین اولویت دولت چهاردهم اعلام کرده و هشدار داده که بدون تغییر رفتار مصرفی، مدیریت منابع آبی به چالشی جدی‌تر بدل خواهد شد.

ذخایر آبی ۴۰ درصد کمتر از سال گذشته

کاویانپور، رئیس مؤسسه تحقیقات آب نیز با اعلام اینکه با بیان اینکه بارش‌های پاییز امسال کمتر از حد نرمال پیش‌بینی می‌شود، اعلام کرد: ذخایر آبی کشور در سال جاری حدود ۴۰ درصد کمتر از سال گذشته است که این کاهش نشان‌دهنده یک خشکسالی برجسته است. او تأکید کرده است موضوع خشکسالی با برنامه‌های کوتاه‌مدت یک یا دو ساله قابل حل نیست و نیاز به راهکار‌های بلندمدت دارد.

وی با اشاره به تأثیر مستقیم کم‌آبی بر کشاورزی و صنعت تصریح کرد: مردم، کشاورزان و صنایع باید خود را برای شرایط دشوارتر آماده کنند. به گفته وی، تغییر الگوی کشت، استفاده از فناوری‌های نوین در صنایع و مدیریت بهتر منابع مصرفی از جمله اقداماتی است که می‌تواند از شدت بحران بکاهد.

بارش‌های سنگین زمستان هو بحران آب را حل نمی‌کند

وزیر نیرو نیز آب را «مهم‌ترین چالش بشر» می‌داند و معتقد است ایران به دلیل خشکسالی‌های پیاپی در وضعیت دشواری قرار دارد و مدیریت مصرف در شرایط فعلی بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد. علی‌آبادی تأکید کرد: حتی بارش‌های سنگین زمستانی هم قادر به جبران کمبود‌های پنج‌ساله اخیر نخواهد بود.

در ادامه حتما بخوانید سبزوار، کم‌بارش‌ترین شهرستان خراسان رضوی در سال ۱۴۰۳

بارندگی کمتر، تبخیر بیشتر

آمار‌ها نشان می‌دهد متوسط بارندگی کشور در دو دهه اخیر از ۲۵۰ میلی‌متر به ۲۰۰ میلی‌متر در سال کاهش یافته است؛ در حالی که تبخیر سالانه به هزار و ۵۰۰ میلی‌متر می‌رسد؛ یعنی هشت برابر بارندگی که این شرایط فشار مضاعفی بر منابع محدود آبی کشور وارد کرده است.

سرانه آب ایران به مرز بحران رسید

مسعود باقرزاده، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و بودجه شرکت آب و فاضلاب کشور اعلام کرده که سرانه آب ایران از دو هزار و ۴۰۰ مترمکعب در سال ۱۳۷۰ به هزار مترمکعب کاهش یافته است که ادامه این روند می‌تواند ایران را در ردیف کشور‌های بسیار کم‌آب قرار دهد.

یکی از سیاست‌های وزارت نیرو برای مقابله با کم‌آبی، بازچرخانی پساب‌های شهری است. کارشناسان معتقدند اگرچه سهم این روش در مقایسه با برداشت کل منابع آب ناچیز است، اما می‌تواند به تغذیه آبخوان‌ها و جلوگیری از افت بیشتر سفره‌های زیرزمینی کمک کند. با این حال، بازچرخانی به‌تنهایی قادر به جبران کسری‌های گسترده نیست و نیاز به اصلاح الگو‌های مصرف در کشاورزی و بخش خانگی وجود دارد.

مجموع این هشدار‌ها نشان می‌دهد ایران نه با یک خشکسالی گذرا، بلکه با روندی طولانی‌مدت روبه‌رو است. در چنین شرایطی، مدیریت منابع آب، تغییر الگوی مصرف و بازنگری در سیاست‌های کشاورزی و صنعتی بیش از هر زمان دیگری برای عبور از بحران آبی ضروری است.

منبع: ایسنا